Clean Focusing: een brug van rechts naar links
De combinatie
De combinatie van Clean Language en Focusing mocht ik met meerdere mensen uitproberen. Dit leidde tot de ontdekking dat beide methoden samen een duidelijke verdieping geven in vergelijking met het toepassen van elk op zich. Dat is merkbaar in zowel de subjectieve ervaring van de cliënt als in het eindresultaat. Mooi omschreven door één van mijn cliënten: ’de metafoor die je me hielp vinden met Clean Language was al bijzonder, maar toen je er Focusing aan toevoegde was het net alsof er in de metafoor een luikje openging en er een diepere laag tevoorschijn kwam’.
Het brein
De ‘lijm’ die ik vond om beide met elkaar te verbinden betreft het functioneren van de hersenhelften. Beide helften van ons brein functioneren op verschillende wijze. De linkerhersenhelft kenmerkt zich door taal, lineair denken, onderscheid maken en gerichtheid op details. De rechterhersenhelft kenmerkt zich door beelden, gelijktijdigheid, verbanden en gerichtheid op het geheel. Overigens verschillen beide helften in hun functioneren zodanig van elkaar, dat ik geneigd ben niet over hersenhelften te spreken maar over linker- en rechterbrein.
Linker- versus rechterbrein
Ons ik-besef bevindt zich in het linkerbrein en drukt zich vooral uit in taal. In onze cultuur hebben het linkerbrein en zijn functionele aspecten heel sterk de nadruk gekregen. Dat is jammer, want zaken die wij met ‘wijsheid’, ‘intuïtie’ en ‘het grote geheel zien’ aanduiden zijn boven alles het domein van het rechterbrein.
De grootste eyeopener – tijdens mijn zoektocht naar de verbinding tussen Clean Language en Focusing – was een uitspraak van de psychotherapeut en focusser Peter Adding, die een grondige studie maakt van het belang van neurologie voor de psychotherapie. Tijdens een webinar sprak hij: ’the left hemisphere has to learn what the right hemisphere already knows’. En dát is de sleutel…
De verbinding tussen linker- en rechterbrein is niet zo groot of sterk. Het zijn wat ‘draden’ die samen het corpus callosum heten. De uitwisseling tussen links en rechts is daardoor enigszins behelpen. Het rechterbrein heeft geen (of zeer weinig) taal ter beschikking en bedient zich van symbolen en metaforen om zich uit te drukken. Opvallend is dat het rechterbrein een veel sterkere verbinding met het lichaam heeft dan het linkerbrein. Naast symbolen en metaforen, maakt het rechterbrein zich ook bekend via het lichaam: de felt senses!
Symbolen
Een felt sense is een symbool, alleen aangeleverd via een ‘kanaal’ dat we niet zo snel associëren met symbolen. Symbolen zijn voor ons beelden en woorden. Met de felt sense blijkt er ook een gevoelsmatig (kinesthetisch) symbool te zijn. En dat is de verbinding: het rechterbrein deelt mee wat het te melden heeft aan het linkerbrein via symbolen. Dat kunnen visuele, auditieve en kinesthetische symbolen zijn. In de praktijk vindt de grootste winst plaats als er een verbinding van deze drie is, in samenhang met de actuele situatie van de cliënt.
Clean Language en Focusing zijn daarmee slechts verschillende benaderingen als gevolg van hun historische ontwikkeling en doordat hun ‘scheppers’ elk het belang van de andere benadering onvoldoende hebben beseft. Eigenlijk hoorden ze altijd al bij elkaar. Door ze bij elkaar te brengen kunnen de boodschappen van het rechterbrein optimaal gehoord en begrepen worden.
